X لاگ

اما چرا چهارشنبه سورى و چرا آتش برافروختن و چرا از روى آتش پریدن؟ 
 
براساس سروده هاى پیروز پارسى، حکیم فردوسى، سیاوش فرزند کاووس شاه در هفت سالگى مادر را از دست مى دهد. پادشاه همسر دیگر را برمى گزیند، سودابه که زنى زیبا و هوسباز بود عاشق سیاوش مى شود:
 
یکى روز کاووس کى با پسر            نـشـسته که سـودابه آمـد ز در
زنــاگـاه روى سیـاوش بـدیـد            پراندیشه گشت و دلش بردمید
زعشـق رخ او قـرارش نمـاند            هـمه مـهر انـدر دل آتش نشـاند
 
سودابه در اندیشه بود تا به گونه اى سیاوش را به کاخ خویش بکشاند، دختر زیبا و جوان خود را بهانه حضور سیاوش کرده و او را فرا خواند:
 
که باید که رنجه کنى پاى خویش            نمائى مرا سرو بالاى خویش
بیــاراسـته خـویـش چـون نوبـهار            بگردش هم از ماهرویان هزار
 
آنگاه که سودابه سیاوش را در کاخ خویش یافت به او گفت:
 
هـــر آنـــکس که از دور بـیـنـد تـرا            شـود بیـهش و بـرگـزیند تـرا
زمن هر چه خواهى، همه کام تو            بر آرم ، نپیچم سـر از دام تو
مـــن اینـک به پیـش تو افـتـاده ام            تن و جان شیرین ترا داده ام
 
سودابه پس از این که از مهر و عشق خود به سیاوش مى گوید و همزمان به او نزدیک مى شود. ناگاه او را در آغوش کشیده و مى بوسد
 
سرش تنگ بگرفت و یک بوســه داد        همــانــا که از شـــرم ناورد یاد
رخان سیاوش چو خون شد ز شرم        بیاراست مژگان به خوناب گرم
چنــین گـفت با دل کــه از کـار دیــو        مــــرا دور داراد کــیـوان خـدیـو
نــه مــن با پــدر بــى وفـــائى کـنم        نــه با اهــــــرمن آشنائى کنم
 
سیاوش با خشم و اضطراب و دلهره به نامادرى خود گفت:
 
سر بانوانى و هم مهترى            من ایدون گمانم که تو مادرى
 
سیاوش خشمناک از جاى برخاسته و عزم خروج از کاخ سودابه را کرد.
سودابه که از برملا شدن واقعه بیم داشت داد و فریاد کرد و درست بسان افسانه یوسف و زلیخا دامن پاره کرده و گناه را به سیاوش متوجه کرد …
بارى سیاوش به سودابه مى گوید که پدر را آگاه خواهد کرد:
 
از آن تخت برخاست با خشم و جنگ        بدو اندر آویـخـت ســودابــه چـنـگ
بـــدو گـــفت مــن راز دل پیــش تــــو        بـگفتـم نهـانـى بـد انــدیـــش تــو
مرا خــیره خـواهـى که رسـوا کنـى؟        بـــه پیــش خردمــند رعــنا کنـى؟
بـــزد دســت و جــامــه بـــدرید پــاک        به ناخن دو رخ را همى کرد چاک
بــرآمــد خـــروش از شـبـسـتـان اوى        فـغـانـش زایوان بــرآمــــد بـکــوى
 
در پى جار و جنجال سودابه، کیکاووس پادشاه ایران از جریان آگاه شده و از سیاوش توضیح خواست سیاوش به پدر گفت که پاکدامن است و براى اثبات آن آماده است تا از تونل و راهرو آتش عبور کند. سیاوش گفت اگر من گناهکار باشم در آتش خواهم سوخت و اگر پاکدامن باشم از آتش عبور خواهم کرد
 
سـیـاوش بیــامــد بــه پیـش پــدر            یـــــکى خـــود و زریـــن نهـاده به سر
سـیـاوش بــدو گفـت انــده مــدار            کــــزین ســـــان بود گــــردش روزگـار
سیاوش سپه را بدا نسان بتاخت            تو گفتى که اسبش بر آتش بساخـت
زآتـــــش بـــرون آمــــد آزاد مــــرد            لــــــبان پر ز خـــنده برخ همــــچو ورد
چو بخشــایـش پاک یـــزدان بـــود            دم آتــــــــش و بـــــاد یکســـــان بــود
ســـــــواران لشـــکر برانــگیختند            هـــــمه دشـــت پیشش درم ریــختند

سیاوش به تندرستى و چاپکى و چالاکى به همراه اسب سیاهش از آتش عبور کرد و تندرست بیرون آمد.
 
یکى شادمانى شد اندر جهان            میان کهان و میان مهان
سیاوش به پیش جهاندار پاک            بیامد بمالید رخ را به خاک
که از نفت آن کوه آتش پَِـرَست            همه کامه دشمنان کرد پست
بدو گفت شاه، اى دلیر جهان            که پاکیزه تخمى و روشن روان
چنانى که از مادر پارسا            بزاید شود بر جهان پادشا
سیاوخش را تنگ در برگرفت            زکردار بد پوزش اندر گرفت
مى آورد و رامشگران را بخواند            همه کام ها با سیاوش براند
سه روز اندر آن سور مى در کشید        نبد بر در گنج بند و کلید!
 
این اتفاق و آزمایش عبور از آتش در بهرام شید (سه شنبه) آخر سال روى داده بود و از چهارشنبه تا ناهید شید (جمعه یا آدینه) جشن ملى اعلام شد و در سراسر کشور پهناور ایران به فرمان کیکاووس سورچرانى و شادمانى برقرار شد و از آن پس به یاد عبور سرفرازانه سیاوش از آتش همواره ایرانیان
 واپسین شبانه بهرام شید (سه شنبه شب) را به یاد سیاوش و پاکى او با پریدن از روى آتش جشن مى گیرند




به گهواره عريان همانسان به خاك         چه مؤمن چه كافر چه انسان چه پاك
خوش آني كه شادي به تن جامه دوخت         نپنداشت مال و منالش ملاك